Colchicin trong điều trị tim mạch
Colchicin có thể làm giảm nguy cơ suy tim
Các phương pháp điều trị bệnh gout thông thường bao gồm colchicine, steroid và thuốc chống viêm không steroid (NSAID), chẳng hạn như aspirin và ibuprofen. Tuy nhiên, steroid và NSAID thường không được dùng cho bệnh nhân suy tim vì chúng có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng suy tim.
Ngoài điều trị gout, tác dụng chống viêm của colchicine cũng rất có lợi trong việc điều trị và phòng ngừa các bệnh tim khác như viêm màng ngoài tim.
Colchicin gần đây cũng cho thấy lợi ích về kết quả tim mạch (CV) rộng hơn ở những bệnh nhân có nguy cơ cao, đặc biệt là những người bị bệnh mạch vành (CAD) hoặc tiền sử nhồi máu cơ tim (MI).
Kết quả lâm sàng mới đây cho thấy, thuốc colchicine cũng có thể làm giảm nguy cơ đau tim và đột quỵ ở những bệnh nhân có động mạch bị tắc nghẽn do cholesterol.
Đối với nghiên cứu, Bilchick và nhóm nghiên cứu đã phân tích hồ sơ của hơn 1.000 bệnh nhân được nhận vào Trung tâm Y tế của trường đại học từ tháng 3 năm 2011 đến tháng 2 năm 2020 vì suy tim. Tỷ lệ sống sót là gần 98% đối với những người được sử dụng colchicine trong đợt bùng phát bệnh gout, so với tỷ lệ sống sót của những người không được sử dụng colchicine là gần 94%, những kết quả này làm nổi bật tầm quan trọng của các cơ chế viêm mới trong bệnh suy tim.
Tiến sĩ Sula Mazimba, một nhà nghiên cứu và bác sĩ tim mạch của Trường Y khoa UVA cho biết, suy tim không chỉ là sự suy giảm chức năng bơm máu của tim. Có nhiều quá trình khác có liên quan, đặc biệt là trong giai đoạn nhập viện cấp tính, chẳng hạn như viêm tăng cao và quá trình nội tiết tố thần kinh. Nhiều thuốc điều trị suy tim nhắm mục tiêu đến các con đường nội tiết tố thần kinh, nhưng rất ít mục tiêu nhắm đến viêm. Colchicin là một loại thuốc có đặc tính chống viêm có khả năng làm giảm tình trạng viêm tăng cao mà chúng tôi thấy ở những bệnh nhân nhập viện do suy tim.
Colchicin có thể giảm nguy cơ đau tim và đột quỵ
Colchicin lần đầu tiên được FDA chấp thuận cách đây hơn một thập kỷ để điều trị bệnh gout và cũng được chấp thuận cho bệnh sốt Địa Trung Hải gia đình, một bệnh viêm nhiễm gây đau cấp tính ở bụng, ngực và khớp và mới đây lại được phê duyệt dưới tên lodoco, để sử dụng cho người lớn bị xơ vữa động mạch (tình trạng dày lên và xơ cứng động mạch do sự tích tụ mảng bám bên trong mạch máu).
Thuốc cũng được chấp thuận cho người lớn có nhiều yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Những bệnh nhân có nguy cơ cao này thường dùng statin để giảm nguy cơ mắc hoặc tử vong do các biến cố bệnh tim như đau tim và đột quỵ.
Theo đó, FDA đã cho phép sử dụng thuốc Lodoco (colchicin) 0,5 mg, một lần mỗi ngày, đơn lẻ hoặc kết hợp với các loại thuốc giảm cholesterol (như statin) để chống lại chứng viêm trong hệ thống tim mạch, dẫn đến xơ vữa động mạch, đau tim và đột quỵ.
Việc kết hợp giữa statin và colchicin có thể làm giảm 31% nguy cơ tử vong do bệnh tim, đau tim hoặc đột quỵ không gây tử vong so với giả dược.
Việc chấp thuận dùng colchicine là một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực phòng ngừa bệnh tim mạch do xơ vữa động mạch.
Điều trị viêm ngoại tâm mạc cấp tính và viêm ngoại tâm mạc tái phát
Hiệu lực của colchicin được khẳng định bằng nhiều thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng (RCT): CORP, ICAP và CORP – 2. Các thử nghiệm này được tiến hành trên các trên bệnh nhân bị viêm ngoại tâm mạc cấp tính và viêm ngoại tâm mạc tái phát. Liều colchicine được áp dụng trong các thử nghiệm này là 0.5 mg/ngày cho bệnh nhân < 70 kg hoặc 0.5 mg x 2 lần/ngày. Các thử nghiệm này kéo dài trong 3 tháng ở bệnh nhân viêm ngoại tâm mạc cấp và 6 tháng ở bệnh nhân viêm ngoại tâm mạc tái phái. Thử nghiệm COPE9, CORE10 với chế độ liều nạp 1 – 2 mg và liều duy trì 0.5 – 1.0 mg/ngày (hiệu chỉnh liều theo khối lượng) trong vòng 3 – 6 tháng. Các thử nghiệm này đã chứng minh hiệu quả và tính an toàn của colchicine.
Phòng ngừa hội chứng hậu phẫu màng ngoài tim
Trong thử nghiệm của Finkelstein và cộng sự cho thấy colchicine liều 1.5 mg/ngày làm giảm một nửa tỷ lệ bệnh nhân mắc hội chứng hậu phẫu màng ngoài tim. Thử nghiệm RCT COPPS và COPPS – 2 với colchicine liều 0.5 – 1.0 mg/ngày cũng cho thấy kết quả tương tự. Nhìn chung, colchicine làm giảm tỷ lệ mắc hội chứng hậu phẫu màng ngoài tim ở những bệnh nhân phẫu thuật tim.
Phòng ngừa biến cố tim mạch thứ phát
Kết quả của 4 thử nghiệm RCT: LoDoCo (low-dose colchicine), LoDoCo2, COLCOT (Colchicine Cardiovascular Outcomes Trial) và COPS (Colchicine in Patients With Acute Coronary Syndromes) tiến hành đánh giá hiệu quả của colchicine trên > 11.000 bệnh nhân mắc bệnh mạch vành cấp và mạn tính trong 5 năm cho thấy colchicine làm giảm nguy cơ tử vong do tim mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ thiếu máu thoáng qua và tái tưới máu do thiếu máu.
Các thử nghiệm nói trên đều cho thấy kết quả thống nhất. LoDoCo và COLCOT khẳng định colchicine có thể làm giảm nguy cơ của tiêu chí gộp bao gồm: nhồi máu cơ tim, đột quỵ do thiếu máu thoáng qua, tái tưới máu không định trước và tử vong do tim mạch. Kết quả của COPS tương tự với LoDoCo, LoDoCo2 và COLCOT khi đều cho thấy tác động trên tim mạch có ý nghĩa của colchicin. Hơn nữa, dữ liệu phối hợp của các thử nghiệm này cho thấy colchicine còn làm giảm nguy cơ của tiêu chí đơn lẻ: nhồi máu cơ tim, đột quỵ do thiếu máu thoáng qua, tái tưới máu không định trước và xu hướng làm giảm tử vong do tim mạch (không có ý nghĩa thống kê).
Kết quả từ phân tích tổng hợp (meta – analysis) từ các RCT đánh giá hiệu quả của colchicin được đăng trên tạp chí Tim mạch Châu Âu ngày 26 tháng 03 năm 2021 cho thấy colchicin liều thấp làm giảm nguy cơ các biến cố tim mạch chính (MACE) cũng như nhồi máu cơ tim, đột quỵ và tái tưới máu do thiếu máu ở các bệnh nhân mắc bệnh mạch vành.
Tài liệu tham khảo
1. Thuốc colchicine chữa bệnh gout có thể giúp chống lại suy tim, Bộ Y tế Cổng thông tin điện tử.
2. Spyridon G. Deftereos et al.; Colchicine in Cardiovascular Disease: In-Depth Review, Circulation.