CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ NHIỄM TOAN CETON KHI SỬ DỤNG THUỐC ỨC CHẾ SGLT-2
- Thứ tư - 16/04/2025 15:12
- In ra
- Đóng cửa sổ này
Nhiễm toan ceton là một tình trạng đe doạ tính mạng, cần can thiệp cấp cứu y tế. Đây là một phản ứng bất lợi đã biết của thuốc ức chế kênh đồng vận chuyển natri - glucose 2 (SGLT-2), bao gồm các hoạt chất empagliflozin và dapagliflozin.
Cơ chế
Thuốc ức chế SGLT-2 làm tăng nguy cơ nhiễm toan ceton thông qua nhiều cơ chế kích thích tăng tổng hợp ceton và phân giải lipid, bao gồm:
- Tăng tiết glucagon
- Đường niệu, làm giảm đường huyết và dẫn đến giảm liều insulin
- Tái hấp thu ceton tại thận
- Lợi niệu thẩm thấu
Các yếu tố rủi ro
Các yếu tố nguy cơ nhiễm toan ceton ở bệnh nhân dùng thuốc ức chế SGLT2 bao gồm bệnh cấp tính, nhiễm trùng, phẫu thuật, rối loạn tuyến tụy, giảm liều insulin, thiếu insulin, mất nước nghiêm trọng, giảm lượng calo nạp vào, chế độ ăn ít carbohydrate, sử dụng nhiều rượu và có tiền sử nhiễm toan ceton.
Cân nhắc kê đơn
Thận trọng khi kê đơn thuốc ức chế SGLT-2 cho bệnh nhân có các yếu tố nguy cơ nhiễm toan ceton.
Các triệu chứng có thể không đặc hiệu và bao gồm buồn nôn, nôn, khó chịu, chán ăn, đau bụng, khát nước bất thường, khó thở, chóng mặt hoặc lú lẫn. Nhân viên y tế cần thông tin cho bệnh nhân đang sử dụng thuốc ức chế SGLT-2 về các yếu tố nguy cơ, dấu hiệu và triệu chứng nhiễm toan ceton bất kể có mức đường huyết nào.
Tình trạng nhiễm toan ceton có thể kéo dài ở bệnh nhân đái tháo đường typ 2, kể cả khi đã ngừng sử dụng thuốc ức chế SGLT-2.
Các báo cáo được ghi nhận tại New Zealand liên quan đến empagliflozin
Từ tháng 1/2021 đến 15/9/2024, 87 báo cáo ghi nhận nhiễm toan ceton trên bệnh nhân đang sử dụng empagliflozin. Tất cả trường hợp này đều là báo cáo nghiêm trọng với thời gian khởi phát trung bình là 59 ngày (từ 1 đến703 ngày).
Các yếu tố nguy cơ được báo cáo trong một số trường hợp bao gồm:
- Nhiễm khuẩn cấp tính - Phẫu thuật/thủ thuật
- Thay đổi chế độ ăn - Uống nhiều rượu
- Mất nước - Sút cân
- Giảm hoặc bỏ liều insulin
(Tài liệu tham khảo: medsafe.govt.nz/profs/PUArticles/December2024/Reminder-risk-factors-for-ketoacidosis-with-SGLT-2-inhibitors.html)
Thuốc ức chế SGLT-2 làm tăng nguy cơ nhiễm toan ceton thông qua nhiều cơ chế kích thích tăng tổng hợp ceton và phân giải lipid, bao gồm:
- Tăng tiết glucagon
- Đường niệu, làm giảm đường huyết và dẫn đến giảm liều insulin
- Tái hấp thu ceton tại thận
- Lợi niệu thẩm thấu
Các yếu tố rủi ro
Các yếu tố nguy cơ nhiễm toan ceton ở bệnh nhân dùng thuốc ức chế SGLT2 bao gồm bệnh cấp tính, nhiễm trùng, phẫu thuật, rối loạn tuyến tụy, giảm liều insulin, thiếu insulin, mất nước nghiêm trọng, giảm lượng calo nạp vào, chế độ ăn ít carbohydrate, sử dụng nhiều rượu và có tiền sử nhiễm toan ceton.
Cân nhắc kê đơn
Thận trọng khi kê đơn thuốc ức chế SGLT-2 cho bệnh nhân có các yếu tố nguy cơ nhiễm toan ceton.
Các triệu chứng có thể không đặc hiệu và bao gồm buồn nôn, nôn, khó chịu, chán ăn, đau bụng, khát nước bất thường, khó thở, chóng mặt hoặc lú lẫn. Nhân viên y tế cần thông tin cho bệnh nhân đang sử dụng thuốc ức chế SGLT-2 về các yếu tố nguy cơ, dấu hiệu và triệu chứng nhiễm toan ceton bất kể có mức đường huyết nào.
Tình trạng nhiễm toan ceton có thể kéo dài ở bệnh nhân đái tháo đường typ 2, kể cả khi đã ngừng sử dụng thuốc ức chế SGLT-2.
Các báo cáo được ghi nhận tại New Zealand liên quan đến empagliflozin
Từ tháng 1/2021 đến 15/9/2024, 87 báo cáo ghi nhận nhiễm toan ceton trên bệnh nhân đang sử dụng empagliflozin. Tất cả trường hợp này đều là báo cáo nghiêm trọng với thời gian khởi phát trung bình là 59 ngày (từ 1 đến703 ngày).
Các yếu tố nguy cơ được báo cáo trong một số trường hợp bao gồm:
- Nhiễm khuẩn cấp tính - Phẫu thuật/thủ thuật
- Thay đổi chế độ ăn - Uống nhiều rượu
- Mất nước - Sút cân
- Giảm hoặc bỏ liều insulin
(Tài liệu tham khảo: medsafe.govt.nz/profs/PUArticles/December2024/Reminder-risk-factors-for-ketoacidosis-with-SGLT-2-inhibitors.html)